Hij krijgt de vraag steeds vaker, na 10 jaar aan het roer. 10 jaar waarin a.s.r. al jaren goede resultaten boekt, aan de beurs is genoteerd en bijvoorbeeld Generali succesvol heeft geïntegreerd. Tijd om tevreden op te stappen?

‘Nee zeg, ik ga graag nog een nieuwe periode van vier jaar door als de RvC dat wil. Ik heb nog genoeg energie en er zijn nog uitdagingen.’ Maar voor i.p. wel een moment om ook de mens Jos Baeten eens nader te belichten. ‘Ik heb inderdaad op het randje gelegen.’

Door Hans Vos

Er zijn geen restricties. Alle onder­werpen mogen op tafel. Ook zoon Sebastian mogen we vragen over zijn vader voorleggen, die natuurlijk zelf bepaalt of hij daarop in wil gaan. En zelfs een foto van Jos met echtgenote Gerda op zondag in de Efteling wordt niet meteen afgewezen. ‘Ik ga het haar vragen, het is haar beslissing.’ Jos begrijpt dat de mens achter de ceo ook interesse oproept, maar start het gesprek toch liever met de actualiteit van a.s.r.

Onlangs is een bestuursverandering doorgevoerd. Was dat nodig omdat het niet goed ging?

‘Absoluut niet. a.s.r. heeft een mooie tijd achter de rug. Als we het bedrijf vanaf 2008 bekijken mogen we trots zijn op wat we bereikt hebben. Er is meer verantwoordelijkheid gelegd bij de bedrijfsonderdelen door onder meer marketing en verkoop daar onder te brengen. En het senior management heeft zich ook goed ontwikkeld. Dat gaf aanleiding tot het gesprek in RvB en RvC: is dit nog de goede inrichting, nu we meer verantwoordelijkheid leggen bij de directeuren? Ook vanuit Karin en Michel kwam het initiatief om daarover te praten. Over hun veranderende rol in dat geheel. Je kunt zeggen dat ze het zo goed hebben gedaan dat ze – doordat veel issues zijn opgelost – hun eigen rol uitgehold hebben. Zij hebben een heel belangrijke bijdrage aan het a.s.r.-bestuur geleverd om deze nieuwe structuur mogelijk te maken.’

Je staat nu 10 jaar als ceo bij a.s.r. aan het roer. Alles lijkt op de rit: Helpen door te doen, een beursgang, al jaren goede financiële resultaten, een geslaagde renovatie, geslaagde overnames waaronder Generali en sinds kort Loyalis. Ben je niet zo lang-zamerhand klaar? En je bent inmiddels 60 geworden.

‘Iedereen moet langer werken. In het verleden was het voor leden van de RvB heel normaal op je 55e te stoppen. Dat automatisme is er niet meer. Maar het is aan de RvC of ik wel of niet door mag. Elke vier jaar neemt de RvC daarover een besluit, in 2020 weer. Ik vind het in ieder geval nog elke dag heel leuk om samen te werken. Ik heb veel energie. En a.s.r. is nooit klaar. We gaan weer op naar de volgende uitdagingen. Waarvan twee heel belangrijke. De eerste is de winstgevendheid in de toekomst. De omzet bestaat voor 60 procent uit Schade en 40 procent uit Leven en Pensioenen. Maar de winst komt voor 75 procent uit Leven en 25 procent uit Schade en AOV. Het Leven-boek krimpt, dus zal die winstgevendheid afnemen. We moeten groeien in Schade en andere onder delen zoals asset management, hypotheken en pensioenen DC. Niet alleen door overnames, ook door organische groei. Gelukkig hebben we een sterke positie bij het intermediair en is er bijvoorbeeld groei van asset management. Hoe managen we a.s.r. zo dat de winst minimaal gelijk blijft, maar de verhouding verandert?’

En de andere grote uitdaging?

‘Dat zijn de jonge consumenten, zeg maar de millennials. Die kijken anders naar verzekerin­gen. Het automatisme om alles te verzekeren is er niet meer. Ze hebben een andere risico­beoordeling en hechten minder aan bezit. Hoe blijven we voor hen digitaal relevant in een steeds digitalere wereld? We hebben al stappen gezet. Dat maakt dat ik het nog steeds iedere dag leuk vind om te kijken hoe we a.s.r. naar dat next level kunnen brengen.‘

Wat doe je voor je energie?

‘Je kunt beter zeggen: wat laat ik ervoor? Ik kan elke dag van ’s morgens zes tot ’s avonds elf werken. Er zijn periodes geweest dat ik dat ook deed. Maar dat houd je niet vol en is niet goed voor je. Ik probeer nu een aantal avonden voor mezelf te houden, wat niet altijd lukt. Met de beursgang in zicht, werd ik gewaarschuwd dat dat een bijzonder intensieve periode zou worden. Toen ben ik bewust naar mijn

voedings patroon gaan kijken en heb ik alcohol door de week afgezworen. Vroeger namen Gerda en ik ’s avonds altijd één wijntje voor het slapen gaan. Wijn is er nu alleen in het weekend. Verder sta ik om de ochtend een half uur eerder op en fiets me in het zweet op de hometrainer. Ik merk dat ik me op die dagen lekkerder voel. Ik sta sowieso vroeg op. Dat is een familiekwaal, na vijf of zes uur ben ik uitgerust. Ik kan jaloers zijn op mensen die tien uur kunnen slapen.’

Hoe houd je met je drukke agenda je huwelijk goed?

‘Het gaat niet om de tijd dat je elkaar ziet, maar wat je doet in die tijd. We hebben de laatste jaren een permanente dialoog of we voldoende quality time hebben met elkaar. Gerda heeft ook een professioneel leven opgebouwd nadat onze zoon

Sebastian “los kon fietsen”. Ze heeft een eigen praktijk in psychotherapie. Buitengewoon boeiend. Je hebt nu ook meer onderwerpen om het met elkaar over te hebben. Als je thuiskomt en iemand heeft veel meegemaakt, heb je leuke gesprekken. Ik ben ervan overtuigd dat je moet investeren om contact met elkaar te houden.’

Wat doen jullie echt samen?

‘We reizen graag en hebben een gemeen­schappelijke passie voor Italië. Recent zijn we naar onze zoon in Botswana geweest waar hij vrijwilligerswerk heeft gedaan. Echt de reis van ons leven. Wat we ook leuk vinden is samen door Rotterdam sjouwen en etalages kijken. En sinds ik lid van de RvC van de Efteling ben, vindt Gerda het leuk om een dagje Efteling te doen. Of we gaan naar een cafeetje in het dorp voor een eenvoudige maaltijd. Maar samen in de tuin een avondje op de tablet naar Netflix kijken, doen we ook graag.’

Wie zijn je vrienden?

‘Ik heb verschillende soorten vrienden. Mijn twee fietsmaatjes bijvoorbeeld, met hen fiets ik elke zaterdagochtend. Op drie vaste plekken in het parcours stoppen we altijd even. Ze komen uit een totaal andere wereld. Eén is stoffeerder en de andere hoofd van de plantsoenendienst. We praten over van alles. Ik heb ook vrienden die in de fotografie zitten. Karel is zo’n vriend, met wie het niet altijd over foto’s gaat maar ook over intense dingen. Vriendschap is dat je alle dingen met elkaar kunt delen. Wat ik ook koester is dat we een hechte familie hebben met mijn moeder en twee broers en twee zussen. Sinds vader overleden is gaan we één keer per jaar met elkaar een hapje eten

op zijn sterfdag. Plus de familiebarbecue, de verjaardag van moeder en een gezamenlijke kerst.’

Wat was je geweest als je geen ceo was?

‘Fotograaf. Geen twijfel over. Als 9-jarige ben ik begonnen met fotograferen van klasgenoten. Via moeder, die ook altijd met een camera liep, zit het in mijn genen. Mijn passie is mensen fotograferen. Maar in Botswana heb ik ook prachtige foto’s kunnen maken van wild. Belangrijk is dat ik kort op mijn onderwerp kan zitten.’

En grootvader worden?

‘Pijnlijke vraag voor Sebas en zijn vriendin. Gerda en ik hebben afgesproken het daar niet over te hebben. Lijkt me waanzinnig leuk, maar als het niet zo is, is het ook oké. Ze moeten hun eigen keuzes maken.’

Je bent katholiek opgevoed. Is daar nog iets van over?

‘Nee niet veel meer. De basisgedachte van geloof, het zorgen voor elkaar, daar geloof ik wel heel erg in. Mensen moeten bepaalde omgangsvormen met elkaar hebben.’

Vind je dan dat de wereld harder wordt?

‘De wereld wordt individueler. In dat individuele willen we meer gehoord worden. Gaan we harder roepen. Neem zo’n zwartepieten-discussie. Inhoudelijk begrijp ik het. Ook dat het een transitie ingaat. Maar de manier waarop dat wordt uitgevochten, daar heb ik geen begrip voor. Samenlevingen met veel polari­satie eindigen bijna altijd in oorlog. Nederland is heel lang goed geleid. Maar ik maak me wel zorgen over de versnippering met al die partijen. Dat leidt tot veel geschetter. We zijn het aan het verliezen.’

Wat staat er nog op je bucketlist?

‘Ik weet eigenlijk niet precies waarom, maar ik wil nog eens naar Nieuw-Zeeland. En op de fiets vanuit Nederland naar onze vakantie­woning in Italië Umbrië. Tot slot, om op mijn passie terug te komen: een mooi fotoboek maken met alleen maar mensen.’ •

1. Wat heeft je het MEEST gekwetst?
‘Het artikel in het FD (over vermeend meineed in 2015, red.). Iedereen wist dat mijn aandeel in dat dossier niet zo was als werd voorgesteld. Het heeft me maanden beziggehouden. Ik maak iedere dag fouten, maar nooit met de intentie om iets fout te doen. Ik vind het erg als mensen aan mijn integriteit twijfelen.‘

2. Wat was je KORTSTE IMPULSIEVE keuze?
‘De aankoop van een auto.’

3. Welk DIKSTE boek heb je gelezen?
‘De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch. Maar als je een trilogie als één mag tellen is het de Millennium-trilogie van Stieg Larsson. Die heb ik ademloos achter elkaar uitgelezen.’

4. In welk klusje heb je het MINSTE zin?
‘Eigenlijk doe ik het meeste met weinig tegenzin. Alleen het aanzetten van de wasmachine met wasprogramma en temperatuur, vind ik lastig. Als dat even kan, doe ik het niet.’

5. Wie is de SLECHTSTE politicus?
‘Daar geef ik geen antwoord op. Ik heb geleerd in mijn zakelijke leven dat ik geen politieke voorkeur kan hebben. Ik ben van huis uit iemand die in een samenleving wil leven waarin we voor elkaar zorgen. Dat zou je historisch links kunnen noemen. Maar ik geloof ook in vrijheid en eigen keuzes maken, dat zou meer naar rechts neigen.’

6. Wat was je ERGSTE ziekte?
‘Ziekte van Lyme, een infectieziekte. Ik heb op het randje gelegen. Omdat het in mijn hersenen zat. In 2012 was dat. Echt kantje boord. Ik hoorde pas achteraf hoe ernstig het is geweest.’

7. Je GROOTSTE teleurstelling?
‘We hebben lang naar een overname van Delta Lloyd gekeken. Het was echt een afknapper dat we moesten besluiten dat op rationele gronden niet te doen. Ik heb heel lang gedacht: dit gaat lukken. Maar ik sta er nog steeds achter dat we het niet gedaan hebben.

8. Je FIJNSTE gerecht?
‘Ik heb geen gerecht waar ik altijd voor ga. Vis, vlees en zelfs vegetarisch, mits goed bereid, ik vind het allemaal heerlijk. Uiteindelijk ben ik wel een carnivoor. Het fijnste toetje vind ik in Italië in een eenvoudig tentje. Die hebben de allerlekkerste tiramisu.’

9. Wat is je MOOISTE herinnering?
‘Heb er nu zo veel op m’n 60e. Dat is lastig kiezen. Veel met echtgenote Gerda. Maar ook toen Feyenoord vorig jaar kampioen werd. En op het moment dat Max Verstappen zijn eerste race won, stonden de tranen in mijn ogen. En van recentere datum: de reis met zoon en zijn vriendin die we gemaakt hebben in Botswana. Niet alleen het natuurschoon was geweldig, maar ik koester ook de veertien dagen dat we met z’n vieren hebben doorgebracht.’

10. Je VERVELENDSTE fout in je loopbaan?
‘Gelukkig maak ik fouten, anders werk je niet. Maar vlak voordat Fortis a.s.r. kocht was ik in gesprek met de voorzitter van de RvB over een plaats in het bestuur. Door de fusie ging het even niet door. Dat vond hij heel vervelend en ik ook. Er is toen een functie voor mij gecreëerd, de IT-integratie van de bedrijven. Vanaf dag één gevoeld dat het niet goed was. Ik wist dat al toen ik er ja tegen zei. Mijn aandrang in het bestuur te komen was kennelijk groter dan luisteren naar mijn intuïtie.’

Heb je je vader (als klein kind) gemist tijdens belangrijke gebeurtenissen zoals schoolmusical, voetbal of hockey of was hij erbij?

‘Ik ben enorm trots op de band die wij hebben. We geven elkaar de ruimte en delen een aantal hobby’s. Ik besef dat het vinden van de juiste balans tussen het vaderschap en de intensieve baan die hij heeft, niet altijd makkelijk moet zijn geweest. Hij is vaak van huis, maar ik heb nooit het gevoel gehad dat hij er niet voor me was. Ik heb enorm veel bewondering hoe hij het vaderschap en zijn baan heeft weten te combineren én dit nog steeds met zoveel energie doet!’

In welk opzicht ben je echt een kind van je vader?

‘Ik denk dat we beide heel rationeel denken, maar op het moment dat iemand de behoefte heeft iets te delen en gehoord wil worden, vinden we het allebei belangrijk hier tijd voor vrij te maken. Maar in doorpakken of een strakke planning maken, zijn we ook erg goed.’

Waarover zijn jullie het structureel oneens?

‘Dat hij vindt dat mijn moeder de mooiste vrouw is en ik denk dat dit mijn vriendin is. Maar verder komt dat niet vaak voor. Al vond ik het in de periode waarin a.s.r. was genationaliseerd soms wel heerlijk om, als bestuurskun-destudent, bepaalde zaken vanuit een heel ander perspectief te beargumenteren. Zeker na een vermoeien­de week konden deze discussies soms pittig zijn, maar dat hoort erbij. Ik hoop dat hij er iets aan heeft gehad ;-)’

Wat is de leukste gezamenlijke herinnering?

‘Wij delen de hobby voor pretparken en achtbanen. In de afgelopen jaren zijn we meerdere weekenden en weken weg geweest om parken in Europa en Amerika te bezoeken. Deze momenten koester ik enorm. Het is altijd een fijne periode waarin we elkaar wat meer spreken en samen plezier hebben. Het is mooi dat we deze hobby samen delen.'

Welk advies van je vader vind je het meest waardevol?

‘Tijdens mijn studie heeft hij mij altijd geholpen en gesteund waar dit nodig was. We waren het niet altijd eens over bepaalde keuzes, maar zolang ik ze goed wist te onderbouwen en hij het gevoel kreeg dat ik mijn best deed, dan was het goed.’

Wat is een echt mindere eigenschap van je vader?

‘Hij vindt het soms moeilijk om over zijn emoties te praten. Wat dat betreft is hij net een vrouw: je ziet direct dat er iets is, maar als je vraagt wat, dan blijft het antwoord: niets hoor, laat mij maar. Ik ben wel trots dat dit de laatste jaren stukken beter gaat. Hij is meer en meer open over bepaalde gevoelens en ik zie aan hem dat hem dit goed doet.’

En je hebt net als grootvader en vader gekozen voor de verzekeringswereld?

‘Nee. Na mijn Pabo-opleiding heb ik een pre-master en master Bestuurskunde afgerond. Daarna ben ik samen met mijn vriendin een jaar lang manager geweest van een onderwijsproject in Botswana. Momenteel werk ik als bestuurssecretaris bij een scholenkoepel in Amsterdam.’ •