Ontstaan en toekomst Participatiedesk
‘Kijk door de beperking heen, dan zie je wat iemand wél kan’
Paul van Belzen werkt 47 jaar bij a.s.r., waarvan hij de laatste acht als zijn mooiste bestempelt. In die tijd richt hij de Participatiedesk op, en professionaliseert deze verder. Zo heeft hij inmiddels meer dan 50 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan een vaste baan bij a.s.r. geholpen. Over een jaar gaat hij met pensioen en in de tussentijd werkt hij zijn opvolgster, Nicole Reeuwijk, in. ‘Ik heb de leukste baan van a.s.r. omdat ik aan alle kanten voor blije gezichten zorg.’
Door Floor Meijs
Een interview in i.p. ziet Paul van Belzen meteen als een kans om ‘misverstanden uit de weg te ruimen’. De coördinator van de Participatiedesk is vanaf de start betrokken en doelt op collega’s met vooroordelen over ‘zijn’ mensen. ‘Sommigen denken dat onze participanten niet alleen een rugzakje hebben, maar ook nergens toe in staat zijn. Terwijl het gewoon mensen zijn zoals jij en ik, maar dan met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ik wil iedereen meegeven: kijk door de beperking heen, dan zie je wat iemand wél kan.’ Een instelling die Paul in 2014 al heeft, als het zaadje voor de Participatiedesk wordt geplant.
Participatiewet
Hij is dan teammanager bij Facilitair en krijgt zo’n grote klus dat hij tijdelijk extra mensen moet werven. Omdat het om repeterende werkzaamheden gaat, zoekt hij mensen met een Wajong-status. ‘Ik heb toen drie dames met een afstand tot de arbeidsmarkt aangenomen voor een jaar, en dat beviel heel goed.’ De participatiewet van 2015, die voorschrijft dat elk bedrijf een bepaald aantal medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt in dienst moet hebben, brengt de bal verder aan het rollen.
De Participatiedesk wordt halverwege 2015 opgericht, niet zozeer vanwege die wet, maar omdat het in het DNA van a.s.r. zit om te helpen door te doen. In eerste instantie neemt Paul alleen mensen aan voor klussen bij Facilitair, vanwege de praktische aard van het werk. Later plaatst hij participanten op allerlei plekken: van callcenter- tot ICT-klussen. Na een tijd wordt de desk ondergebracht bij HR, waar Paul nog meer mogelijkheden krijgt. ‘We pakten de zaken steeds professioneler aan, met als hoogtepunt de prijs die we in 2019 wonnen voor Beste werkgever in Midden-Nederland voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Toen was ik me toch een partij trots.’
Definitie en doelstellingen
a.s.r. heeft in 2015 de Participatiedesk opgericht om de afstand tot de arbeidsmarkt voor mensen met een beperking te verkleinen. Mensen die onder de definitie van de Participatiewet vallen werken onder de desk aan verschillende opdrachten. Gedurende een periode van maximaal drie jaar doen zij werkervaring op en ontwikkelen ze werknemersvaardigheden. Zij worden intensief begeleid en krijgen een ontwikkeltraject op maat aangeboden om hen voor te bereiden op een vaste functie, bij voorkeur binnen a.s.r.
De doelstelling is dat we in 2026 70 medewerkers hebben die voldoen aan de criteria die de Participatiewet stelt. In 2022 waren er 44 medewerkers die binnen deze doelgroep vielen in dienst bij a.s.r. via de Participatiedesk. Eind 2022 is een start gemaakt met het opnieuw inrichten van de desk, om deze toekomstbestendig te houden en de doelstelling te halen.
Match maken Paul vindt het belangrijk dat iedereen bij a.s.r. weet dat er een Participatiedesk is, en hoe deze te werk gaat. ‘Het begint met de term “afstand tot de arbeidsmarkt”, die is heel breed, en houdt in dat iemand een beperking heeft die ervoor zorgt dat zomaar een baan vinden lastig of niet te doen is.’ Denk aan iemand die
in een rolstoel zit, blind is, of een angststoornis heeft. Deze mensen komen via het UWV, de gemeente of een bedrijf als USG Restart bij a.s.r. terecht. Een van deze instellingen neemt contact op als zij een geschikte kandidaat voor a.s.r. denken te hebben, of een manager van a.s.r. meldt zich bij Paul met een tijdelijke klus. ‘In beide gevallen kijken we of we een match kunnen maken.’ De geplaatste participant krijgt maximaal drie keer een jaarcontract, plus intensieve begeleiding door een externe jobcoach.
Het doel is dat de participant ‘werknemersvaardigheden’ ontwikkelt, zoals Paul het omschrijft. ‘Sommigen hebben al een tijd geen baan gehad, en moeten wennen aan zaken als op tijd komen en gepast gekleed zijn.’ Voor alle participanten geldt dat de desk hen helpt om zich nuttig en onderdeel van een bedrijf te voelen. ‘We bieden maatwerk per persoon, zodat deze mensen kunnen meedoen in de samenleving door betaald werk te verrichten. Door professionele begeleiding zorgen we dat zij zich veilig en op hun gemak voelen.’
Blije gezichten Voor Paul is een plaatsing écht een succes als iemand uitstroomt in een functie voor onbepaalde tijd bij a.s.r. ‘Dan vieren wij pas een feestje. Als ik aan alle kanten – bij de participant, de teammanager en de jobcoach – voor blije gezichten zorg, dan denk ik: ik heb de leukste baan van a.s.r.’ Zo’n match gebeurt in 40 procent van de gevallen. Wat Paul betreft niet vaak genoeg. Hij weet dat dit ook een van de doelstellingen voor Nicole Reeuwijk is, die hem vervangt als hij over een jaar met pensioen gaat. ‘Ik vind het heel goed dat Nicole veel aandacht heeft voor het structureel plaatsen van participanten. Ze heeft genoeg ideeën en een frisse kijk op de dingen.’
In zijn laatste jaar wil Paul vooral genieten van zijn werk en alles zo goed mogelijk aan Nicole overdragen. Hij moet er nog wel aan wennen dat hij straks zoveel tijd voor zichzelf heeft. Zijn werk, of beter, zijn leven, stond in het teken van het helpen van anderen. Vond een participant het spannend om te solliciteren bij een extern bedrijf, dan ging Paul mee. Had een teammanager een akkefietje met een participant, dan loste Paul het op. Zijn geheim? ‘Geduld en compassie hebben. Achter “moeilijk gedrag” zit altijd een beweegreden. Je moet iemand echt willen begrijpen. En dat is precies wat Nicole heel goed kan. Ik weet zeker dat de Participatiedesk, toch een beetje mijn kindje, in goede handen is bij haar.’
‘De Participatiedesk is géén sociale werkplaats’
Vanaf de oprichting in 2015 is Nicole Reeuwijk nauw betrokken bij de Participatiedesk. Ze werkt dan vanuit USG Restart samen met Paul van Belzen, coördinator van de desk. Dat bevalt aan beide kanten zo goed dat Nicole vorig jaar de overstap maakte naar a.s.r. om hem op te volgen. Nu heeft ze grote plannen voor de toekomst. ‘Het belangrijkste is dat we kijken naar kansen in plaats van beperkingen.’
Door Floor Meijs
‘Fantastisch’, noemt Nicole Reeuwijk het dat zij in september 2022 al kon beginnen bij de Participatiedesk terwijl Paul van Belzen, wiens functie zij gaat overnemen, pas in 2024 met pensioen gaat. Een unieke situatie, maar door de krappe arbeidsmarkt is het ook binnen de Participatiedesk moeilijker dan voorheen om plekken in te vullen en komt de tijdelijke extra capaciteit goed van pas. Zeker nu Paul zijn werkzaamheden gaat afbouwen. Nicole: ‘Deze periode is zó waardevol voor de kennisoverdracht. In de 47 jaar die Paul bij a.s.r. werkt, heeft hij onder andere de desk opgericht en een groot netwerk opgebouwd. Ik breng weer veel vakkennis mee omdat ik twintig jaar in de re-integratie heb gewerkt.’
Nicole heeft die kennis deels opgebouwd bij haar vorige werkgever USG Restart, dat mensen met een arbeidsbeperking aan een baan helpt en begeleiding biedt op de werkvloer. Als jobcoach daar droeg ze kandidaten aan bij a.s.r., voor wie Paul functies creëerde. ‘Ik kwam hier zo’n drie keer per week over de vloer en voelde me bijna gedetacheerd. Toen ik later manager werd heb ik altijd a.s.r. als dossier gehouden, omdat ik Paul en a.s.r. zo fijn vond om mee samen te werken.’
Maatschappelijk en zakelijk Als Paul laat weten dat er een vervanger voor hem moet komen, blijkt Nicole toe te zijn aan een nieuwe uitdaging. ‘Ik vind het heel mooi hoe a.s.r. diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie benadert, en dat er zo hoog wordt ingezet op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Tegelijk is dit een commercieel bedrijf met een zakelijke kant, en dat past bij mij. De Participatiedesk is géén sociale werkplaats.’
Nicole praat met respect over wat Paul heeft neergezet, maar noemt ook verbeterpunten. ‘Wat er staat, staat er heel goed. Vanuit die basis wil ik verder werken. Bijvoorbeeld om per participant meer vanuit een ontwikkelplan te werken.’ Ook wil ze al eerder werken aan een uitstroomplek, om te voorkomen dat goede participanten a.s.r. na drie jaar weer moeten verlaten. ‘Dat is zonde voor de participant én voor a.s.r.!’
Prachtige kans Dit kan door al eerder te kijken naar wat een participant kan, welke vaardigheden hij of zij opbouwt en wat voor functie uiteindelijk goed bij diegene past. Nicole denkt dat een stage hierbij kan helpen. ‘Dan kan zowel de nieuwe afdeling als de participant kijken of het een match is. Het mooie is: het kost de afdeling geen extra budget. Want in de drie jaar dat de participant onder de desk valt, wordt diegene uit het centrale participatiepotje betaald. Dat is voor elke afdeling toch een prachtige kans?’
Ook wil ze meer gaan inzetten op tijdelijk gecreëerde functies. ‘Ik zou alle managers graag willen oproepen om te kijken of zij taken hebben liggen waar hun medewerkers niet aan toekomen. Misschien kan daar wel een tijdelijke functie voor gecreëerd worden, en dan gaan wij op zoek naar een geschikte participant.’ Ze benadrukt dat er ook in dit geval geen loonkosten betaald hoeven worden. ‘Zo’n
tijdelijke klus is heel waardevol omdat iemand ervaring opdoet, vaardigheden ontwikkelt en zelfvertrouwen in het werk opbouwt. Het mooiste is natuurlijk als zo’n participant uiteindelijk in vaste dienst komt bij a.s.r., maar dat lukt niet altijd.’
Loyaal Een manier om toch meer participanten aan een vaste baan te helpen is, samen met collega-recruiters, serieuzer te kijken naar reguliere vacatures. Zo zijn er sinds Nicole in dienst is al twee mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt geplaatst op reguliere functies. ‘Natuurlijk moet iemand wel binnen het profiel passen. En de manager moet bereid zijn om zo’n kandidaat wat meer aandacht te geven. Bijvoorbeeld door te zorgen voor een prikkelarme werkplek. Het belangrijkste is dat we kijken naar kansen in plaats van beperkingen.’ Volgens Nicole is het die extra aandacht waard, omdat participanten vaak heel loyaal zijn en bereid om hard te werken.
Zij hebben vanwege hun beperking altijd moeten strijden om te bewijzen wat ze wél kunnen. Als ze zich gewaardeerd voelen en er een vertrouwensband is, gaan ze er helemaal voor.’
Nicole kijkt met een positieve blik naar de toekomst. Wat de precieze impact van de samenvoeging met Aegon op de Participatiedesk zal zijn, dat weet ze nog niet, maar: ‘De aandacht voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zal blijven. Ondertussen is het mijn taak om onze participanten zo goed mogelijk te ondersteunen zodat zij het beste uit zichzelf kunnen halen. Ik gun deze mensen een plek bij a.s.r.’
‘Ik wil niets liever dan bij a.s.r. blijven’
Door Floor Meijs
Sabrina: ‘Het is jammer dat Paul weggaat, maar Nicole is een heel goede vervanger. Zij heeft hart voor onze doelgroep en begrip voor ieders beperkingen, net als Paul. Nicole was mijn jobcoach toen ik tweeënhalf jaar geleden via het UWV bij de Participatiedesk terechtkwam. Ik werd toen geplaatst in het ondersteunteam Inkomen, waar we met tien participanten zitten. Daar is in de afgelopen twee jaar heel veel veranderd. We krijgen nu betere begeleiding en uitdagender werk.
Ik vind het fijn dat ik de ruimte krijg om te ontdekken waar ik goed in ben. Door een nieraandoening heb ik minder energie en een verminderd immuunsysteem. Ook vind ik het lastig om veel prikkels te verwerken en me te focussen. Gelukkig weet ik hier steeds beter mee om te gaan; zo heb ik mijn uren opgebouwd naar 24 per week. Dat ik bij a.s.r. zelf mijn uren kan indelen, ook thuis mag werken en veel vertrouwen krijg van mijn manager Joost van de Beek helpt me heel erg.
Ik heb hier van alles geleerd: bellen, in Excel werken, mailboxen bijhouden en onderzoeksrapporten samenvatten. Het is een soort crash course werken op kantoor. Het allerleukste vind ik om een moeilijk probleem op te lossen, bijvoorbeeld door een stapje extra te doen voor een klant.
Mijn contract loopt tot eind oktober, dus ik ben nu op zoek naar een vaste functie bij a.s.r. Nicole zegt dat het vast lukt om hier uit te stromen, omdat ik hoogopgeleid ben, analytisch denkvermogen heb en in staat ben om oplossingsgericht te denken. Ook ben ik bezig met mijn WFT Basis. Samen zoeken we nu naar een plek voor mij. Ik hoop dat dit lukt, want ik wil niets liever dan bij a.s.r. blijven.’
‘Ik heb mijn baan aan de Participatiedesk te danken’
Bart: ‘Het leukste aan mijn werk vind ik het contact met klanten. Met hulp van speciale programma’s op mijn computer, waarmee ik gigantisch kan inzoomen, lukt het om te lezen en informatie voor klanten op te zoeken. Door mijn aangeboren visuele beperking zie ik anderhalf procent. Dat zijn de grove lijnen; details en gezichtsuitdrukkingen kan ik niet onderscheiden. Ik heb daarom mijn hulphond Jockey altijd bij me. De meeste collega’s zijn fan van hem, ze komen ‘m aaien of geven wat lekkers.
Op een banenmarkt in stadion Galgenwaard had ik een leuk gesprek met Paul van Belzen. Later nam hij contact op, of ik bedrijven wilde bellen om te checken of gegevens nog klopten. Het klonk wat saai, maar als tijdelijke klus leek het me prima, en ik wist dat de kans bestond dat ik bij a.s.r. kon uitstromen.
Die klus deed ik bij Inkomen met nog tien anderen met een beperking. Dat vond ik niet zo goed werken, we versterkten elkaar in negatieve zin. Als het brandalarm gaat en er is één iemand met een angststoornis, dan zorgt de rest wel dat diegene rustig blijft. Maar als er drie met zo’n stoornis zitten, is het meteen paniek.
Het uitstromen naar een vaste baan bij a.s.r. leek eerst niet te lukken, maar toen kwam er een klusje van de Doorgaandesk op mijn pad. Daar ben ik steeds meer voor gaan doen, en dat beviel goed. Toen de teamleider vroeg of ik wilde blijven was ik heel blij. Daarom ben ik de Participatiedesk ook dankbaar, ik heb mijn baan eraan te danken.’ •
Sabrina Kool, tijdelijk administratief ondersteuner bij Inkomen, en Bart Krebaum, klantadviseur Doorgaandesk bij Inkomen