Alles over het programma Duurzame Mobiliteit
Met de introductie van het fietsplan op 1 juli is het programma Duurzame Mobiliteit voor a.s.r.-medewerkers van start gegaan. Volgende keuzes die uitgewerkt moeten worden, zijn: elektrische leaseauto’s, elektrische deelauto’s, de mogelijkheid tot OV-vrij reizen
en het plan, om voor wie toch met de auto naar het werk wil, in de toekomst een ‘milieuzone’ in te voeren. Dit alles met het doel onze CO2-uitstoot door woon-werkverkeer te verlagen. Want het is heel mooi dat het pand nu CO2-neutraal is, maar dat betekent wel dat 98% van de CO2-footprint van a.s.r. nu uit mobiliteit komt.
Jolanda Sappelli:
'Welke keuze maak jij voor een duurzamere wereld?'
Volgens directeur HR Jolanda Sappelli draagt het programma Duurzame Mobiliteit verder dan bovengenoemde keuzes: ‘Het gaat er eigenlijk om welke keuze jij maakt om bij te dragen aan een duurzamere wereld, zowel zakelijk als privé.
Je wilt ook benadrukken dat duurzame mobiliteit niet alleen een HR-ding is.
'Inderdaad. Voor dit programma hebben we een stuurgroep gevormd waarin meerdere disciplines vertegenwoordigd zijn. Gilbert Mattu – voorzitter van de stuurgroep – is betrokken vanuit Services, Boudewijn van Uden vanuit zijn rol in de duurzaamheidsportefeuille en Dick Gort vanuit de business en wijzelf als HR natuurlijk.’
In de stuurgroep zijn verschillende scenario’s uitgewerkt.
'Je kunt een zogenaamde gamechanger zijn waarin je voorop loopt. Of vooruitstrevend zijn door eerst eens te kijken naar de ontwikkelingen om je heen. En dan steeds een stukje opschuiven, bijvoorbeeld door gefaseerde introductie van elektrische auto’s. Er is een forse CO2-uitstoot die aan het woon-werkverkeer gekoppeld is. Daar moeten we wat mee. Vandaar dat we dit scenario uitwerken met het fietsplan, de OV-oplossing en elektrische auto’s. Dat gaat niet budgetneutraal. Er is een hele forse investering voor nodig waar de RvB ja tegen heeft gezegd.’
Wat is de rol van Dick Gort als directeur Real estate in de stuurgroep?
'Dick praat mee als directeur van een bedrijfsonderdeel waar een leaseauto vaak onderdeel van het arbeidsvoorwaardenpakket is. Daarnaast zijn er veel collega’s die geen leaseauto rijden, maar wel veel zakelijke kilometers maken. Om die reden is het belangrijk dat we hun behoeftes meenemen in onze plannen. Daar moet ik wel bij zeggen dat je ook een nieuwe generatie ziet voor wie bezit veel minder belangrijk wordt. Die kiezen juist vaak bewust voor een werkgever die duurzaam is. We zien bij Real estate dat er enthousiast gebruik wordt gemaakt van de pilot met de Amber deelauto’s. Focus op duurzaamheid kan ook onderscheidend zijn.’
Toch blijft het voor collega’s die verder weg wonen of verknocht zijn aan de auto, wel een behoorlijke overstap naar OV.
‘Zeker. We praten hier niet over een mobiliteitsplannetje. Het is een gedragsverandering. Wat heb jij over voor een duurzamere wereld? En als ik me die vraag zelf stel, heb ik ook niet meteen een antwoord. Ik woon in Den Haag. Eerst naar het station, dan op de trein en weer de bus in naar Rijnsweerd. Dat is tijdrovend. Toen ik tijdelijk in Amsterdam woonde, heb ik wel gebruik gemaakt van het openbaar vervoer. En je kunt prima werken in de trein. Maar ik zou natuurlijk best kunnen onderzoeken of de fiets een optie is vanaf Utrecht Centraal hiernaartoe.’
Gilbert Mattu (Services) is blij met de keuzes die nu worden aan geboden. ‘a.s.r. doet mooie dingen. Iedereen krijgt de kans een bijdrage aan duurzame mobiliteit te leveren. Maar dan kunnen we toch moeilijk sterk vervuilende oude auto’s toelaten op onze parkeerplaatsen?’
‘Het fietsplan is een mooi en duidelijk verhaal, OV-vrij is makkelijk te vertellen, de leaseauto’s richting elektrisch stimuleren is ook positief nieuws. Maar om onze doelstelling te realiseren om onze CO2-uitstoot minstens met 50 procent te reduceren, heb je voor het parkeren op ons terrein ook auto’s nodig die bij dat beeld passen.’ Gilbert doelt daarmee op de plannen om voor wie toch voor de auto kiest, een CO2-uitstootlimiet in te voeren. ‘Zo lijk ik de verteller van het mindere nieuws, maar zo moet je het niet zien. Inderdaad gaan we naar een milieuzone voor onze parkeerplaatsen, maar dat betekent niet dat we de auto wegjagen. Alleen willen we de vervuilende auto’s zo veel mogelijk weren. En dit gaat natuurlijk niet van de ene dag op de andere.’
‘Het gaat om een gedragsverandering. Keuzes om je patroon te veranderen naar duurzaam. Als we alles bij elkaar optellen, heeft het best wel impact. We rijden bijvoorbeeld zo’n 45 miljoen werk-gerelateerde kilometers per jaar. En we zijn nu eenmaal een fusiebedrijf met mensen uit allerlei streken. Dus zal voor veel mensen de auto de enige snelle manier zijn om op je werk te komen. Kunnen parkeren op ons terrein is en blijft dus belangrijk. Maar daar gaan we wel een voorwaarde aan verbinden en geven we extra mogelijkheden om duurzaam reisgedrag te stimuleren.’
Nummerbordherkenning
Inmiddels is Services gestart met proeven voor nummerbordherkenning wat uiteindelijk nodig is om de CO2-limiet in te stellen. ’Nu doen we een proef voor bezoekers die zich aangemeld hebben met hun kenteken. Mooi toch, als de beveiliging je met je naam begroet voordat je je kenbaar hebt gemaakt?’
Die herkenning zal ook nodig zijn voor de milieuzone. ‘Als je weet wat het kenteken is, weet je ook of iemand mag parkeren en wat de uitstoot is van het type auto. Je pasje aanbieden is dan niet meer nodig en dat zorgt ervoor dat de doorstroming een
stuk sneller gaat. De toegestane maximale uitstoot zal stapsgewijs worden aangepast en uiteraard kijken we hierbij naar de ontwikkeling van het aanbod in de markt en samenstelling van “ons” wagenpark. Door vroegtijdig te communiceren kunnen mensen hier rekening mee houden als zij hun auto gaan vervangen. Nogmaals, het gaat dus om de mogelijkheid om te mogen parkeren bij a.s.r. en niet of jij wel of niet een auto mag kopen die meer CO2 uitstoot. Maar het blijft een keuze. Je kunt ook met het OV komen en je auto gewoon houden voor thuisgebruik. We streven ernaar om de zone begin 2021 operationeel te hebben.’
Als directeur Services ziet Gilbert ook de noodzaak van meer laadpalen. ‘Ga maar na. We hebben er nu zo’n 70. Als straks de helft van het wagenpark elektrisch rijdt, komen we hopeloos tekort. We zijn nu aan het kijken of we de parkeerdekken bij de achterkant van ons gebouw helemaal kunnen voorzien van laadpalen door er een dak boven te plaatsen met zonnepanelen. In het weekend zouden we dan bijvoorbeeld ook de buurt van dienst kunnen zijn als ondersteuning voor de stabiliteit van het elektriciteitsnetwerk.’
Van aardgas af
Gilbert kijkt ook op andere gebieden vooruit. ‘Wat dacht je van de catering? Dat we ook de verantwoordelijkheid nemen voor onze CO2-footprint van voedsel. Daarom willen we ook ons cateringconcept verduurzamen. Gezond met een glimlach zonder plastic en met minder verspilling. Daarover vertel ik graag op een later moment meer. Zoals ik al zei: a.s.r. doet mooie dingen en daar ben ik super trots op. We hebben een pand dat helemaal van het aardgas af is. 84.000 vierkante meter met een A++ status.’
‘Ons pand heeft steeds meer duurzame voorzieningen. Daar past een duurzaam mobiliteitsplan bij gekoppeld aan vitaliteit. Je eerste vraag moet ’s ochtends zijn: wat is mijn mobiliteitsplan voor vandaag? Moet ik wel naar kantoor? Hoe duurzaam kan ik reizen en welke keuze maak ik dan? Als we met elkaar ons steentje bijdragen en bewuste keuzes maken, dan ben ik ervan overtuigd dat wij onze ambitie zeker gaan realiseren.’
Voorzitter van de stuurgroep Gilbert Mattu:
'Een milieuzone voor onze parkeerplaatsen
is ook duurzaamheid'
Jeroen Stoffelsen over de mobiliteitsmix privé en zakelijk
'Je vervoer gaat er binnenkort heel anders uitzien'
Oplossingen van a.s.r. voor de mobiliteit gaan verder dan woon-werkverkeer of zakelijke kilometers. Ook hebben ze effect op het reizen in de privésfeer. Jeroen Stoffelsen (HR): ‘Mijn doel is dat je je niet druk hoeft te maken over vervoer omdat a.s.r. je daarvoor de juiste keuzes aanbiedt. Zowel zakelijk als privé.’
‘In de cao is het cluster mobiliteit in eerste instantie bewust nog niet ingevuld omdat we eerst goed alle mogelijkheden wilden inventariseren. We realiseerden ons al wel dat we vrij traditionele oplossingen hadden voor woon-werkverkeer, zoals de kilometervergoeding en de leaseauto, die weinig flexibiliteit bieden. Je hebt óf het een of het ander, maar een combinatie is niet mogelijk. Dit past echter niet meer in het tijd- en plaatsonafhankelijk werken dat we bij a.s.r. zo belangrijk vinden. We werken soms op kantoor en soms ook bij de klant en pakken de fiets als de werkplek of afspraak dichtbij is, maar een andere keer kan de trein juist een efficiënte keuze zijn.
Om inzicht te krijgen in de behoeften van collega’s bij de arbeidsvoorwaarden en daarmee ook mobiliteit, hebben we aan hen gevraagd om input te geven. Daar kregen we zaken terug als: “we hebben fietsambassadeurs maar er is geen fietsplan” en “we vinden duurzaam reizen belangrijk dus zou het mooi zijn als we het gebruik van OV meer zouden stimuleren”. Met die input en via uitgebreide gesprekken met stakeholders binnen en buiten a.s.r. zijn we tot een aantal oplossingen gekomen waarbij we het vooral belangrijk vonden om echt iets te gaan doen en niet het risico te lopen om te blijven hangen in plannenmakerij.
Heel veel collega’s vroegen om een fietsplan en dat hebben we nu dus per 1 juli als eerste geregeld. De eerste week zijn er al zo’n 40 bestellingen geplaatst en inmiddels zijn we de 100 gepasseerd. We rekenen op zo’n 200 tot 300 op jaarbasis. Het was een bewuste keuze om het fietsplan niet alleen te koppelen aan woon-werkverkeer, maar beschikbaar te maken voor iedereen. Best kans dat iemand niet naar kantoor komt met de fiets, maar thuis wel die fiets pakt om in de buurt
boodschappen te doen in plaats van met de auto. Daarmee bereiken we dan ook ons doel want dan draagt a.s.r. bij aan duurzame mobiliteit, maar dan in de privésfeer. Een fiets van 1000 euro laat je natuurlijk niet in de garage staan. Daarnaast werk je ook nog aan je vitaliteit.
We gaan laten zien welke keuzes collega’s maken op het gebied van mobiliteit en welke gevolgen dat heeft voor onder andere CO2-uitstoot en vitaliteit. Het kan bijvoorbeeld dat een leaserijder met een auto op fossiele brandstof op de fiets naar a.s.r. komt, en daar de elektrische deelauto pakt voor een zakelijke afspraak. Dat zijn duurzame en flexibele oplossingen waarvan niet iedereen direct zal beseffen dat dit tot de mogelijkheden behoort.
Persoonlijk denk ik dat reizen er straks überhaupt heel anders uit gaat zien, denk aan de verschuiving die nu al gaande is op het gebied van “bezit naar gebruik”. De deelauto’s van Amber bijvoorbeeld (zie ook artikel Niels, red.). Ik heb ook onlangs met een collega van Real estate de kantorenportefeuille doorgenomen om te kijken waar openbare hubs zouden kunnen komen. Dit in het kader van de pilot die ze daar zijn gestart met het creëren van plekken waar we Ambers kunnen neerzetten en waar ze beschikbaar zijn voor iedereen. Hoe groter het (hub)netwerk, hoe efficiënter de auto’s ingezet kunnen worden. Privégebruik van deze auto’s is ook al mogelijk, dus waarom zou je straks nog een eigen auto hebben als die toch meer dan de helft van de tijd thuis of op kantoor stilstaat? De ontwikkelingen gaan heel snel. Ze zijn bij Amber bijvoorbeeld al aan het testen om auto’s autonoom - dus zonder chauffeur - van hub naar hub te laten rijden. Ook het potentieel is enorm, we zitten hier op Rijnsweerd Noord niet alleen. Stel dat we met andere bedrijven de samenwerking zoeken op het gebied van mobiliteit? Wat zouden we dan niet allemaal samen kunnen bereiken? Maar goed, dat is nog even iets voor later.’
Niels Cornelissen van Centraal Inkoop en Contract Management heeft te maken met verschillende partijen die onderdeel uitmaken van het programma Duurzame Mobiliteit, zoals Amber Mobility voor elektrische deelauto’s, Alphabet voor de leaserijders en onder meer de NS voor de OV Vrij-kaart.
‘Na het maken van nieuwe afspraken met de leasemaatschappij kwam de vraag naar voren, hoe we de mobiliteit niet alleen van de leaserijders, maar ook van de andere 3000 werknemers meer in lijn van de gewenste reductie konden brengen.
Overigens blijft zelfs bij de hoogst mogelijke reductie in autokilometers en de migratie naar volledig elektrische lease tenminste 10 procent van de huidige uitstoot in de toekomst bestaan. We vliegen en het autogebruik voor woon-werkverkeer blijft, onder voorwaarden, mogelijk. Daarnaast kost opwekken van elektriciteit voor het wagenpark ook energie.
Toen we met de duurzame mobiliteit aan de slag zijn gegaan, hebben we ons eerst afgevraagd of het budgetneutraal zou kunnen. Dat blijkt niet haalbaar. Met alle veranderende regelingen en investeringen, moeten we erop rekenen dat we jaarlijks zo’n 15 procent duurder uit zijn.
Om met de leaserijders te beginnen. Vanaf 2021 gaan we bij de nieuwe contracten inzetten op 100 procent elektrisch. De oude contracten lopen gewoon door, maar we stimuleren wel om de auto eerder in te leveren voor een elektrische. Daar zitten natuurlijk haken en ogen aan. In 2020 checken we in de markt of de beschikbaar-heid en de actieradius van het aanbod aan elektrische auto’s voldoende is voor onze leaserijders. Als het goed is, rijden we eind 2023 met de leaseauto’s volledig elektrisch. Dat betekent dat we met onze lease-maatschappij nu al ambitieuze maar haalbare afspraken moeten maken, die gaan over de transitiefase én de periode daarna.
Voor de zakelijke kilometers van de niet-leaserijders is er nu een omslachtig systeem van kilometers declareren en met (bonnetjes van) treinkaartjes. We doen nu al met Amber Mobility een test met deelauto’s en die wordt verder uitgebreid.
Via de app kun je zo’n elektrische deelauto boeken en daarmee naar de zakelijke afspraak gaan. Je kunt de auto ook achterlaten bij een Hub en bijvoorbeeld met de trein terug gaan. We betalen alleen maar voor de tijd die de auto ook echt rijdt. Je kunt hem dus meenemen naar huis en de volgende ochtend doorrijden naar de afspraak. Amber Mobility is heel innovatief en is in staat hun oplossingen te finetunen op onze vraag.
En dan het woon-werkverkeer van collega’s die geen leaseauto hebben. In de praktijk bepaal je zelf of je het OV neemt, gaat fietsen of met de auto komt. We willen natuurlijk zo veel mogelijk mensen in het OV krijgen. Daarvoor zijn we met NS in gesprek gegaan voor een OV-kaart die - ongeacht privé of zakelijk - 365 dagen per jaar geldig is.
Helemaal CO-neutraal zul je de mobiliteit nooit krijgen. Zo blijven we waar nodig vliegen om investeerders en andere zakelijke events te bezoeken, daar wil je je niet in beperken. Maar dat we minstens 50 procent reductie kunnen halen en eigenlijk de ambitie hebben om 80 procent te halen door al onze (stimulerings-)maatregelen is volgens ons onderzoek toch echt haalbaar!’