1 Hoe ver gaan we met de invulling van

ons MVO-beleid?

2 Hoe ga je om met ongewenst gedrag

van een collega?

3 Wat doe je als je manager iets van je

vraagt waar je niet achter staat?

a.s.r. investeert niet in de tabaksindustrie en ook niet in wapenhandel. Maar kan een tabaksfabrikant wél zijn pensioencontract bij a.s.r. onderbrengen? Kan een schietvereniging z’n clubgebouw bij ons verzekeren? Kunnen leden van een schietclub privé een verzekering bij ons sluiten?

Een pasklaar antwoord op deze ethische dilemma’s is er volgens Kyon Soons, adviseur Ethiek bij Compliance, niet. ‘Stel dat wij die verzekeringen accepteren, maar dat klanten die bewust voor a.s.r. hebben gekozen vanwege ons maatschappelijk beleid daarom bij ons weggaan. Dan zou onze continuïteit in gevaar kunnen komen. Het is zoeken naar een oplossing waarbij alle belangen zorgvuldig zijn afgewogen en ik probeer daarbij advies te geven. Eigenlijk is het mijn taak om a.s.r. te ondersteunen bij ethische dilemma’s. Dat kan door persoonlijke gesprekken maar ook door workshops en dilemmasessies. Bijvoorbeeld door het integreren van de “Ethiek Café”-workshop in de Leadership Academy van HR, waar Dialoog over Dilemma’s centraal staat. De bedoeling is om uiteindelijk gezamenlijk een zogenaamde “moresprudentie” op te bouwen met een historisch overzicht van ethische overwegingen die we hebben gemaakt bij bepaalde dilemma’s. Dat kan je helpen als je zelf tegen vergelijkbare proble­matiek aanloopt.‘

Principieel

De behoefte aan zo’n moreel kompas is volgens Kyon het logische gevolg als je de ambitie hebt om een maatschappelijk verantwoorde verzekeraar te willen zijn. ‘Dat wil a.s.r. Daar zijn moeilijke keuzes voor nodig. Dan loop je tegen tegenstrijdige belangen op. Ik probeer de ethische theorie te vertalen naar praktijk, in praktische handvatten. In principe zijn er 3 ethische invalshoeken. De eerste gaat uit van principes. In dat bekende geval van de tabaksindustrie dus op voorhand zeggen: “Daar investeren we niet in. Punt.” Maar je kunt ook denken vanuit de gevolgen. Dus bieden we mensen uit de tabaksindustrie geen pensioen-voorziening aan omdat we tegen de tabaks­industrie zijn? Of voelen we de morele verant­woordelijkheid voor hun pensioen en maken we een uitzondering? En dan is er nog de deugden dethiek die zich richt op je morele ontwikkeling als mens en vaak uitkomst biedt bij interpersoonlijke kwesties.‘

Interpersoonlijke dilemma's

Kyon kan ook daar een rol in spelen. ‘Je kunt het gevoel hebben dat collega’s niet voldoende bijdragen, of werktijd misbruiken voor privédoeleinden. Je kunt je onheus bejegend voelen door een collega of je storen aan een collega die voor jouw gevoel vervelende of (seksueel) intimiderende humor heeft. Ook kunnen er situaties ontstaan, waarbij de manager iets vraagt waar je als medewer­ker niet achter staat. Je kan bijvoorbeeld gevraagd worden om buiten bepaalde beleidskaders te treden, om uitzonderingen te maken voor een bepaalde klant of om dingen te doen die het proces niet ten goede komen of waarmee het klantbelang niet wordt gediend. Je kunt ook het gevoel hebben dat jouw manager zijn medewerkers ongelijk behandelt of beloont en zich daarbij laat leiden door persoonlijke voorkeuren.

Ik kan helpen het gesprek met elkaar aan te gaan. Daardoor kweek je wederzijds begrip en kun je eventuele problemen sneller oplossen. Het is belangrijk dat er een open en veilige cultuur is, waarin managers en medewerkers vanuit vertrouwen het gesprek met elkaar durven aan te gaan.’

Vertrouwenspersoon

Hij ziet zichzelf ook als een soort vertrouwens­persoon. ‘Ik deel moeilijke kwesties zonder toestemming van de betrokkenen nooit zomaar met anderen. Maar in overleg kan ik wel andere partijen of personen binnen a.s.r. inschakelen om dilemma’s op te lossen. Als filosoof ben ik er echter meer op gericht om mensen te helpen met het grip krijgen op hun denk- en handels­patronen, waardoor ze zelf beter in staat zijn om dilemma’s het hoofd te bieden.’

Het maakt daarbij volgens hem niet uit of het dilemma betrekking heeft op de bedrijfsvoe­ring van a.s.r. of dat het een persoonlijk dilemma betreft. ‘De ultieme reflectievraag aan het eind van een besluit is: doet de genomen beslissing recht aan de visie van a.s.r. of die van jezelf? Ik wil daar graag bij helpen. Met als belangrijkste boodschap: durf het gesprek met elkaar aan te gaan en sta open voor afwijkende visies dan die van jezelf.’

Over Kyon

Kyon is afgestudeerd toegepast ethicus en filosoof. Na zijn studie werd hij klantbeheerder Hypotheken en toen a.s.r. stakeholders-dialogen organiseerde met als thema ‘wat maakt a.s.r. duurzaam’, schoof Kyon uit interesse in het onder­werp ook aan. Later hielp hij de toen­malig directeur van Compliance met de organisatie van een workshop voor de medewerkers van zijn afdeling over ethische dilemma’s. De workshop beviel blijkbaar goed, want al snel nam de interesse in ethisch advies en ondersteu­ning in de organisatie dusdanig toe dat hij fulltime aan de slag kon als adviseur Ehthiek bij Compliance.