Directeur Jack Julicher na 25 jaar vermogensbeheer:
‘Mooi dat we ons ontwikkeld hebben van beleggingsafdeling naar een duurzame vermogensbeheerder’
Hij begon in de niet-lullen-maar-poetsencultuur van Stad Rotterdam waar na een paar jaar de hypotheekaanvragen torenhoog lagen opgestapeld. Om daarna de teloorgang van Fortis mee te maken die je als vermogensbeheerder al van verre zag aankomen. Maar anno 2021 is de directeur Vermogensbeheer een tevreden man die nog steeds blij in de auto stapt als weer een nieuw pensioenfonds heeft gekozen voor een van a.s.r.’s beleggingsfondsen. Maar nog trotser is hij op de koers die Vermogensbeheer al geruime tijd is ingeslagen. ‘Geen snelle winsten meer, maar duurzaam investeren in de lange termijn.’
Door Hans Vos
a.s.r. vermogensbeheer is met een belegd vermogen van zo’n 75 miljard euro uitgegroeid tot een investeerder van formaat. Niet alleen als vermogensbeheerder voor a.s.r. maar sinds 2016 ook als beheerder voor derden. Op de 9e en 10e etage van de Archimedeslaan werken zo’n 170 mensen waarvan ruim 50 op de enige strikt besloten afdeling en die dagelijks de beurskoersen volgen om de investeringen in goede banen te leiden. ‘Inmiddels praten we over zo’n 25 miljard van die 75 die we beleggen voor derden. Internationale bedrijven, banken, pensioenfondsen en vermogensfondsen weten ons te vinden. Want we hebben door de jaren heen een enorme expertise opgebouwd in vermogensbeheer. Dus waarom zou je dat ook niet aanbieden aan anderen?’
Voor we toekomen aan het terugkijken op de carrière tot nu toe, kun je nog eens uitleggen wat eigenlijk de functie is van vermogensbeheer bij een verzekeraar? ‘De basis is dat wij de premies van onze klanten beleggen. Een groot deel van het resultaat van a.s.r. bestaat uit beleggingsopbrengsten. Dat neem je ook weer mee in het bepalen van de hoogte van de premies. De meeste grote verzekeringsmaatschappijen hebben hun eigen vermogensbeheerder maar de kleinere kunnen het ook uitbesteden, bijvoorbeeld bij ons.’
We kunnen je 25 jaar grofweg indelen in 3 grote periodes: Stad Rotterdam, Fortis/ ASR en a.s.r. los van Fortis. Wat was Stad voor een bedrijf? ‘Ik kwam binnen als adjunct-directeur op financiën en beleggen en werd later directeur van de bank. De bank deed sparen en hypotheken en in die hypotheken was in die jaren een enorme groei. De hypotheekportefeuille was toen al bijna zo groot als die van a.s.r. nu. De dossiers lagen in grote stapels op de grond. Dat was voor een groot deel te danken aan de beleggingshypotheken. Niet te verwarren met de traditionele levenhypotheken, waar later in een aantal gevallen een discussie ontstond over de poliskosten (de woekerpolissen). Het was overigens een idee van Stad Rotterdam om een beleggingsrekening met een aparte overlijdensrisicoverzekering tegenover de hypotheek te zetten in plaats van een traditionele levenpolis. Stad Rotterdam was commercieel heel sterk. Zeer ondernemend. Qua proces was er wat minder aandacht. Want het succes van de beleggingshypotheek was zo groot dat de operatie helemaal vastliep, getuige die grote stapels aanvragen die verwerkt moesten worden.’
Dan komt je periode waarin gefuseerd wordt met De Amersfoortse en vervolgens samen AMEV onder de paraplu van Fortis. ‘Het werd allemaal een stuk groter en internationaler maar het was een botsing van culturen. Van alle kanten werd het spannend. De balans moest zweten. Wij gingen met vermogensbeheer in één keer van 20 naar 60 mensen want we gingen de beleggingen doen voor heel Fortis Verzekeringen Nederland. Die zaten tot dan voor een groot deel bij Fortis Investments. En vastgoed kwam daar ook nog eens bij. Het was de tijd van globalisering en groot optimisme. Er kwam steeds meer druk om te presteren, om vooral groei te realiseren.’
Dan komt in 2007 na jaren van explosieve groei de klap. Dat moet Vermogensbeheer toch hebben zien aankomen? ‘We hadden via Fortis miljarden opgebouwd aan achtergestelde leningen aan banken en complexe beleggingen met als onderpand vaak rommelhypotheken. Ik heb me best beschaamd gevoeld dat dit kon gebeuren. We trokken zeker wel aan de bel want natuurlijk wisten we wat er aan de hand was. We leden grote verliezen bij complexe producten. Maar daar hoefde je bij de top van Fortis niet mee aan te komen. Het besef kwam pas toen bleek dat bij Fortis Bank in België de verliezen 10 keer zo groot waren.
Banken wilden ineens niet meer aan elkaar geld lenen. We hebben als een haas gekeken welke structuren het zouden houden en welke niet. Het was ronduit een angstige tijd.’
Maar het loskomen van Fortis in 2009 loste niet alle problemen op. Wat waren de eerste stappen om weer financieel gezond te worden als a.s.r.? ‘Met Jos Baeten en de toenmalige CFO Roel Wijmenga kwamen we erachter dat de situatie voor het afgesplitste a.s.r. bijzonder ernstig was. De solvabiliteit stond onder enorme druk. Bij het ministerie werden we aangehoord, maar kregen we weinig begrip. Daar werd gezegd: bij jullie is het niet zo erg als bij de rest. Zoek het maar uit. Later toen een steunpakket van 30 miljard euro voor banken en verzekeraars werd aangekondigd werd duidelijk hoe erg het bij anderen was. a.s.r. is helemaal zonder een cent steun uit het dal gekropen. Maar hoe mooi is het eigenlijk, want in feite is toen onze huidige manier van denken ontstaan. We zijn er voor onze klanten. Dat betekent lange termijn en duurzame beleggingen. En geen dingen doen die ten koste gaan van toekomstige generaties.’
Het komt allemaal goed. In 2016 gaat a.s.r. naar de beurs en start Vermogensbeheer met het beheer van vermogen voor derden. ‘Ja, je weet dat het traditionele levenboek geleidelijk afloopt, maar dat inkomen, schade, uitvaart en pensioenen blijven groeien en we hebben als beleggingsteam doorwrochte kennis en weten waar we goed in zijn. Dat kun je ook inzetten voor derden. Inderdaad is dat nu zo’n 25 miljard euro en omdat we dat doen voor commerciële tarieven draagt ook dat bij aan de operationele winst voor de groep. Van fondsen voor woninghypotheken, tot aandelen, leningen aan middelgrote bedrijven tot bedrijfsobligaties. We vinden het belangrijk dat de CO2-voetafdruk van onze beleggingen ieder jaar afneemt in lijn met het Parijs-akkoord en daarnaast doen we beleggingen waarmee we direct positieve impact maken op klimaat en de energietransitie. Maar we weten ook heel goed waar we ons niet in willen begeven, zoals opkomende markten. Dat besteden we uit.’
Als je nu terugkijkt op die 25 jaar. Wat is dan de grootste prestatie van Vermogensbeheer? ‘We zijn van een beleggingsafdeling uitgegroeid naar een professioneel vermogensbeheerbeheerder die duurzaam belegt voor de langere termijn. In de overtuiging dat duurzaamheid op den duur gepaard gaat met rendement. Dan kan het op de korte termijn soms wel eens wat minder zijn. Ik ben trots dat we die slag gemaakt hebben. En let maar op. Duurzaamheid staat nog pas aan het begin. Er komen naast klimaat nog grote thema’s als biodiversiteit en de circulaire economie.’
En wat maakt dat je nog elke dag met plezier naar je werk gaat? ‘Echt zaken doen met klanten en samen met het team oplossingen vinden waar klanten bij mee zijn. Dat vind ik leuk. Als het je lukt om goede resultaten te halen voor de a.s.r.-maatschappijen en weten dat je het maatschappelijk goed doet. Met een verzekeringsmaatschappij of pensioenfonds rondkomen. Dan rijd ik tevreden naar huis.’
En hoe lang nog? ‘We zitten in extreme tijden met zulke lage rentes. Ik heb wel eens gezegd: ik blijf tot de rente weer wat gestegen is. Maar ja, als dat nog 10 jaar duurt ga ik het niet meemaken. Dat is zeker.’
