Nieuwste RvC-leden kijken terug op hun eerste jaar in functie
Ze verrichten hun taken grotendeels buiten beeld van de meeste a.s.r.-collega’s. Maar er worden geen grote beleidsbeslissingen genomen zonder dat de leden van de Raad van Commissarissen zich erover hebben gebogen. De beursgang, overnames, benoemingen op RvB-niveau, de jaarcijfers, overal zijn ze bij betrokken. RvC-leden Gisella van Vollenhoven en Gerard van Olphen kijken terug op hun eerste jaar als lid van de RvC. Gerard: ‘Je moet zorgen dat je de RvB niet voor de voeten loopt.’ Gisella: ’Vertrouwen in elkaar is vooral belangrijk.’
Gerard van Olphen:
'Samen bestuur je die grote olietanker'
Door Hans Vos
Als Gerard van Olphen in 2010 de vraag had gekregen welke verzekeraar zou zijn opgegeten door een grotere partij in 2020, zou a.s.r. een genomineerde zijn. Vanuit zijn functie als CFO van Achmea zag hij het somber in voor a.s.r. ‘De staat had in een weekend in 2008 besloten om a.s.r. los te maken van Fortis, dan ga je met een zeilboot de storm in zonder dat je weet wat je nog aan boord hebt. Maar 10 jaar later staat daar die beursgenoteerde verzekeraar, bewust van zijn maatschappelijke positie. Met niet alleen oog voor de aandeelhouders. Petje af.’
Dat Gerard ooit in de financiële wereld terecht zou komen, was voor het beroepskeuzebureau waar hij als tiener een test deed, geen uitgemaakte zaak. ‘Hogere huishoudschool kreeg ik als advies mee wegens gebrek aan wiskundig inzicht.’ Dat bleek wel mee te vallen, want na zijn studie economie belandde Gerard wel degelijk in de financiële wereld. Uiteindelijk werd hij CFO van Achmea en meteen in zijn eerste jaar verkozen door collega’s als CFO van het jaar, om daarna over te schakelen naar de directe operatie (Centraal Beheer, FBTO, Inshared) en buitenland. ‘Tijdens de kredietcrisis kreeg ik een voorstel waarvan de CEO zei: Ik weet dat je het niet wilt, maar ik ben blij dat je het toch gaat doen. Dat betekende dat ik terugkeerde naar mijn CFO-functie.’
Niet mijn keuze In 2013 stapte Gerard over naar SNS-REAAL na een telefoontje van minister Dijsselbloem. ‘Ik kwam in een wervelstorm terecht. Niet alleen de stormachtige snelheid van de benoeming, ook de opdracht om het op te splitsen in onder meer de Volksbank, een vastgoedpoot, en het verkopen van de verzekeringstak Vivat waar a.s.r. ook nog goed naar gekeken heeft.' Het werd uiteindelijk het
Chinese Ambang, wat voor Gerard al snel tot een conclusie leidde. ‘Ik was niet hun keuze en zij niet de mijne. Binnen 8 weken wilden de Chinezen een bepaalde kant op. Dat wilde ik niet meemaken. Ik stopte in het najaar van 2015.’
In 2016 werd hij CEO bij APG en onlangs maakte Gerard bekend dat hij daar volgend jaar zal stoppen. Die ervaring als CEO komt Gerard nu goed van pas als lid van de Raad van Commissarissen bij a.s.r. ‘Bij het samenstellen van een RvC kijk je altijd naar een zo breed mogelijke ervaring van de diverse leden. Herman (Hintzen, red.) komt uit de hoek van de Londense kapitaalmarkten, Gisella uit de risicokant van ING en het toezicht DNB, Sonja is van huis uit accountant. Kick is onder andere CEO van Interpolis geweest en meer van beleid en HR en ik ben CEO geweest met een meer financiële basis.’ Gerard heeft een uitgesproken visie op de taken van de RvC. ‘Officieel heet dat dan toezicht op het beleid. We zijn het klankbord voor de RvB. Wij proberen verder te kijken, naar consequenties op de langere termijn. Of de keuzes verstandig zijn. Dat gaat in goed overleg. We spreken de RvB met regelmaat en als er iets onverwachts gebeurt, zoals het plotselinge vertrek van Chris (Figee, voormalige CFO, red.). We moeten daarbij zorgen dat we op afstand blijven. Niet door processen heen gaan lopen. Dan krijg je problemen. Je bestuurt nu eenmaal samen die olietanker die je heel lang van tevoren moet bijsturen.’ Als lid van de Audit- en Risicocommissie hebben de onlangs gepresenteerde halfjaarcijfers ook zijn aandacht gevraagd. ‘Vanuit die commissie kijken we dieper naar de financiële rapportages. De RvC praat als geheel over de cijfers en onze commissie gaat er verder op in om meer achtergrond te krijgen. Ons eerste aanspreekpunt is natuurlijk Annemiek, (van Melick, CFO, red.) maar ook leden van het BEC zijn daarbij betrokken.’ Dan gaat het volgens Gerard niet om rapporta¬ges van A tot Z door te schoffelen. ‘Nee, neem bijvoorbeeld een beleggingsplan van Jack Julicher van 400 pagina’s waar tientallen mensen aan hebben gewerkt, wat is getoetst en gechallenged. Ook door de RvB. Dan is een slimme opmerking over een detail niet van toegevoegde waarde. Ik kijk naar de hoofdlijn, naar de conclusie. Ik kijk van iets grotere afstand om vragen over die hoofdlijnen te stellen.’
Uitdagingen Naast de onderwerpen van afgelopen jaar zoals de samenstelling van een nieuwe RvB, en onder meer de effecten van corona op de klanten en medewerkers van a.s.r., maar ook op de kapitaalmarkten, liggen er nog de nodige uitdagingen voor de RvC. ‘We gaan zo langzamerhand vooruit kijken naar 2030. Wat is dan ons onderscheidend vermogen? Wat is je kracht en wat is je kwetsbaarheid? En om wat dichterbij te blijven: de nieuwe externe doelstellingen voor de middellange termijn staan ook op de rol. Maar ik twijfel er niet aan dat de RvB er samen met ons in goed overleg uitkomt. Bij a.s.r. is grote transparantie aan de top en dat zie je in het hele bedrijf. Onlangs moesten we allemaal naar buiten voor de evacuatieoefening. Dan zie je buiten iedereen door elkaar heen staan. RvB-leden, directeuren, cateringmedewerkers en andere werknemers. Gezellig bij elkaar. Dat is een kracht. Dat heb ik wel eens anders gezien.’
Gisella van Vollenhoven:
'Ik hoop dat a.s.r. aan "de tijd van doen" kan vasthouden'
Solide en van afstand een beetje saai. Dat vond Gisella van Vollenhoven van a.s.r. toen ze ruim een jaar geleden werd gepolst voor een RvC-functie. ‘Een nette tent. Maar ik zag ook de commercials die geen woorden maar daden uitstralen. Daarnaast een CEO die er lang zit met Hollandse nuchterheid. En een bedrijf dat niet praat over diversiteit maar vrouwen gewoon benoemt. Ik hoop dat we ook in de toekomst die “tijd van doen” kunnen vasthouden.’
Nee, ze is geen familie van... Ze loopt een bebrilde telg van de Van Vollenhovens nog wel eens tegen het lijf in Amsterdam. Maar ze wisselde maar al te graag haar meisjesnaam Eikelenboom in toen ze in het huwelijk trad met de echtgenoot die nu als duurzaam ondernemer door het leven gaat.
Gisella is na 6 jaar studie afgestudeerd als actuaris, maar wist meteen al dat ze nooit in die functie zou werken. ‘Ik vond wiskunde leuk maar ook mensen. Ik heb daarna wel altijd vakken gedaan waar ik mijn actuariële kennis voor kon inzetten. Ik snap dus tech¬nisch wel hoe een verzekeringsproduct in elkaar zit. De voorliefde voor techniek was er, maar ik wilde een brug zijn tussen echte techneuten en anderen en de vertaling doen van product naar mens. Ik ben overigens nog wel lid van het actuarieel genootschap.’ De eerste baan werd ING met in de loop der tijd diverse managementfuncties zoals Senior Manager Credit Riskmanagement en Head Model Validation Corporate Riskmanage-ment. ‘Laten we maar zeggen dat er voor mij zo rond mijn 40e een natuurlijk einde kwam aan mijn tijd bij ING. De volgende stap was toezichthouder bij DNB. Ik had intussen al wat bestuurlijke ervaring opgedaan bij het Pensioenfonds van ING, en als toezichthouder op de pensioenfondsen bij DNB ben je voor een groot deel aan het observeren. Vanuit verschillende bronnen de puzzelstukjes bij elkaar brengen om tot een mening of oordeel te komen. Er was toen net nieuwe wetgeving. Dan moet je laten weten wat je van de sector verwacht. Dat werd een beetje armpje drukken. Interessant.’ a.s.r. in het vizier Als ze na haar eerste commissariaat bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, ook besluit dat in 2019 een natuurlijk einde moest komen aan DNB, komt a.s.r. in het vizier. ‘Ik wilde terug naar de sector en dan ga je rondpraten en blijkt dat het niet werkt omdat je nog bij DNB zit. Vandaar dat ik al weg was voor ik met a.s.r. in gesprek kwam. Je gaat dan met veel mensen praten. Met alle bestuursleden en commissarissen. Je moet beiden ja zeggen tegen elkaar.’
Als lid van de Renumeratiecommissie kwam Gisella binnen net nadat de RvC een nieuw beloningsbeleid had voorgelegd aan de AvA. ‘Ja, dat was net achter de rug. Knap hoe a.s.r. allerlei partijen erbij heeft betrokken om maatschappelijk draagvlak te krijgen. Maar dat betekent niet dat ik er niets meer aan hoef te doen. Wij hebben geen prestatiegericht beloningsbeleid maar om ons heen is dat nog wel zo. Dat zal met corona in gedachten wellicht minder worden. Wij benchmarken erop en moeten ons blijven afvragen of we nog op de goede koers zitten. De wereld om ons heen verandert. Sowieso doen we jaarlijks verslag van ons beloningsbeleid.’
Hectische start Zo rustig het bij haar komst was op beloningsgebied, zo hectisch was haar start in de Selectiecommissie. ‘Ik kwam en Chris Figee vertrok. Dan kruip je met de Selectiecommissie bij elkaar om een profiel te schetsen. Je zoekt iemand met beurservaring en ervaring met aandeelhouders. Er was best een eisenpakket. Er zijn geen
tientallen mensen die je daarvoor kunt vinden. We zijn een Nederlandstalig bedrijf dus naast een Hollander zou een Belg nog kunnen, of iemand met gemengde achtergrond. De cultuur is ook Hollands, weinig hiërarchie. Niemand zegt hier meneer Baeten. Dan ga je met het searchbureau aan tafel. Iedereen is erbij betrokken, ook Jos en Ingrid. Vervolgens ga je uiteindelijk mensen interviewen. Je vraagt ook de headhunter om geen
mensen te missen waarover je niet had nagedacht. Plus je bekijkt interne kandidaten. Dan ga je met elkaar een besluit nemen. Eigenlijk ging het heel snel, binnen 6 tot 8 weken. We hebben inmiddels weer een complete RvB en een goed team. Onlangs was er nog dezelfde procedure voor de RvC met uiteindelijk de voordracht van Joop Wijn.’ Als Gisella terugkijkt op haar eerste jaar is toch ook het effect van Covid-19 heel belangrijk geweest. ’Het is daarom een raar jaar geweest. Wat ik heel jammer vind, is dat je als commissaris op afstand staat. Dat is soms goed om een ander perspectief te krijgen, maar het contact met mensen is ook belangrijk. Als ik bijvoorbeeld tegen Jos aanloop in de gang bij a.s.r. is dat anders dan als je in vergadering zit. Dat intermenselijke contact. Ik mis dat gevoel, die dynamiek. Hoe leer je een organisatie kennen op afstand?’ In de toekomst zal vooral het vertrouwen in elkaar als RvC en RvB een belangrijke rol blijven spelen. ‘We zitten in een sterk veranderende markt. Wat gaat er verder gebeuren bij Leven en bijvoorbeeld wat voor perspectief is er bij collectieve pensioenen? Dat zijn vragen waar we ons mee bezig gaan houden. Je weet nooit voor welke keuzes je komt te staan. Als het spannend wordt, is dat vertrouwen in elkaar zo belangrijk. Want als je dan nog aan een relatie moet werken, ben je te laat. En zoals gezegd, als we maar onze “de tijd van doen”-mentaliteit houden.’