Uit de dossiers van Speciale en Juridische Zaken

Hoe kon een BMW zo het water in rijden?

Door Wim Steenland / Sandra Meijer

Soms is fraudebestrijding een kwestie van lange adem en zijn er diverse momenten waarop de zaak anders had kunnen lopen. Dit is zo’n zaak. De BMW 5 automaat van verzekerde is volgens hem ineens gaan rollen en zo het water ingereden. Door de twijfels van een medewerker van het volmachtkantoor (waar de auto verzekerd was) die zo’n zelfde auto heeft, en dankzij uitgebreid technisch onderzoek kon de fraude worden bewezen.

Enkele jaren geleden meldt een grote volmacht in de regio Eindhoven een schade, waarvan zij vermoeden dat er sprake is van fraude. Een BMW 5 automaat is bij het terrein van een veerpont te water geraakt. Volgens het verhaal van verzekerde is de auto in beweging gekomen toen hij uitstapte om een sigaret te roken met zijn bijrijder terwijl hij wachtte op de laatste veerpont. De auto is na het uitstappen ineens gaan rollen en zo het water ingereden. Op zich een bijzondere schade die we niet vaak zien.

Tot dat moment zijn er geen twijfels over de claim. Verzekerde heeft geen bijzonder opvallend schadeverleden en uit een eerste technisch onderzoek blijkt dat er geen motorproblemen of andere schade vóór het te water raken aanwezig zijn (voor zover dat mogelijk was te constateren aan een auto die in het water heeft gelegen). De zaak komt aan het ‘rollen’ als een buitendienstmedewerker van de volmacht, die eenzelfde type auto rijdt, over de zaak hoort en twijfels uit over het in beweging komen van het voertuig als de rijder is uitgestapt. Volgens hem is dat niet mogelijk, de auto zou dan al tijdens het uitstappen moeten zijn gaan rijden én hij had in z’n vrij moeten staan.

Hellingshoeken gemeten Naar aanleiding van dit vermoeden doet de afdeling Speciale Zaken uitgebreid onderzoek. Om te voorkomen dat verzekerde later met een alternatief verhaal komt, gaan de onderzoekers van het door ons ingeschakelde externe onderzoeksbureau met verzekerde naar de plaats waar de auto te water is geraakt. Er wordt exact vastgelegd waar het voertuig stond en wat er, volgens verzekerde en zijn bijrijder, was gebeurd op de avond van de schade. Daarbij worden ook de hellingshoeken gemeten. En om niets aan het toeval over te laten, wordt er die middag ook gesproken met de veerbootkapitein, die ook dienst had toen de BMW het water inreed. Het was hem opgevallen dat onze verzekerde en zijn bijrijder opvallend rustig een sigaretje stonden te roken op de kade, waar je wat meer paniek zou verwachten. De

onderzoekers waren naar aanleiding van dit gesprek van mening dat onze gedachte over mogelijk fraude weleens kon kloppen.

Ook wordt de sleutel van de auto uitgelezen. Hieruit blijkt dat er bij kilometerstand 21424 een storing is gemeld: ‘Auto tegen wegrollen beveiligen! Attentie! Voor het verlaten: de auto tegen wegrollen beveiligen! Om weg te rijden: de gordel omdoen en de portieren sluiten! Dit betekent dat er, wanneer de auto gaat rijden zonder dat er (volgens de auto) een bestuurder achter het stuur zit, er geluidssignalen en alarmsignalen op het dashboard gegeven worden. Hierover verklaart verzekerde dat hij geen signaal heeft gezien en geen geluid heeft gehoord. Uit het onderzoek blijkt verder dat bij het bergen van het voertuig de ramen van de achterportieren open stonden, maar dat de ramen van de voorportieren gesloten waren. Ook hierover verklaart verzekerde dat de ramen voorafgaand aan het uitstappen gesloten waren.

Proef met vergelijkbaar voertuig Om er helemaal zeker van te zijn dat er geen fouten gemaakt zijn bij het technisch en natuurkundige deel van het onderzoek, besluiten we proeven te doen met een vergelijkbaar voertuig. Helaas is hiervoor de exacte uitvoering van BMW-model niet beschikbaar, maar uit de proefopstellingen blijkt dat het voertuig pas gaat rollen bij een hellingshoek waar wielrenner Tom Dumoulin ernstige moeite mee zou hebben. Ook wordt vastgesteld dat het voertuig direct gaat rijden bij het loslaten van de rem.

Rechtszaak

Dan is er nog een andere kant aan het verhaal. Tijdens het onderzoek blijkt later dat onze verzekerde de leasetermijnen van het voertuig niet meer kon betalen voorafgaand aan de schade, omdat er in zijn woning een hennepkwekerij is opgerold (en hij waarschijnlijk zonder inkomsten zit). Op basis van dit onderzoek confronteren wij verzekerde met de bevindingen en wijzen de claim af, plaatsen een EVR-registratie voor een periode van 8 jaar en vorderen de onderzoekskosten terug. Onze verzekerde gaat hier niet mee akkoord en daagt a.s.r. voor de rechter.

Bij de rechtbank Midden-Nederland is de rechter van dienst zéér kritisch op het door a.s.r. uitgevoerde onderzoek. Deze rechter is van mening dat door a.s.r. onvoldoende is aangetoond dat het niet uit te sluiten is dat de BMW door een andere oorzaak, bijvoorbeeld steentjes op de parkeerplaats of andere oneffenheden op het terrein, is gaan rollen. Omdat bij het vermoeden van fraude het aan de verzekeraar is om aan te tonen dat er (opzettelijk) fraude is gepleegd, staat daarmee volgens hem het plegen van fraude niet vast. a.s.r. wordt veroordeeld tot het uitbetalen van de geclaimde schade en kosten.

Deze uitkomst is voor ons onaanvaardbaar, zodat wij na extern advies hoger beroep instellen bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Wel moeten wij de schade en rechtskosten al betalen, omdat het een vonnis ‘uitvoerbaar bij voorraad’ is. Gelukkig mag het grootste deel worden gestort op de derdengeldrekening van onze advocaat. Ook de advocaat van verzekerde ziet in dat bij een negatief vonnis in hoger beroep dit anders weer tot problemen zou leiden bij het terugbetalen door de verzekerde. Het hof Arnhem-Leeuwarden legt in een zogenaamde comparitiezitting (bedoeld om de rechtbank nader te informeren en doorgaans om te onderzoeken of er schikkingsmogelijkheden zijn) aan verzekerde het bewijs op dat de auto te water geraakt is zoals door hem opgegeven. Via getuigenverklaringen van hemzelf en zijn bijrijder denkt verzekerde dit aan te kunnen tonen. Alleen, het blijkt geen goede zet om zichzelf later als getuige op te roepen: tijdens het verhoor verklaart verzekerde iets anders dan dat hij in de eerdere comparitiezitting heeft gezegd. De drie rechters van de rechtbank zijn erg oplettend en confronteren verzekerde op de zitting al met de verschillen in zijn verklaringen. En ons vertrouwen in het hoger beroep wordt beloond: verzekerde wordt veroordeeld om de schade terug te betalen alsook de kosten voor het vaststellen van de fraude en (een deel van) de kosten voor het voeren van de procedure te betalen.

Waarom fraudebestrijding?

Het Verbond van Verzekeraars schat dat er per jaar voor 1,5 miljard euro aan verzekeringsfraude wordt gepleegd. Huishoudens betalen ieder jaar tientallen euro’s extra aan premie door consumenten die ten onrechte schade op hun verzekering claimen. De verzekeringsbranche steekt daarom veel tijd in het opsporen en aanpakken van deze personen. In 2019 zijn een kleine 13.000 gevallen van fraude opgespoord.