Uit de dossiers van Speciale en Juridische Zaken
Deze drama's blijven Speciale Zaken altijd bij
Door Peter van Dinter / Sandra Meijer
Iemand die fraudeert met autoschadeclaims of gefingeerde inbraken meldt, kan rekenen op vergaande maatregelen van het team Speciale Zaken. Voor fraude geldt zero tolerance. Maar er zijn ook andere gebeurtenissen die het team Speciale Zaken onder ogen krijgt en die geen mens onberoerd laat. Zoals de vader die zijn huis in brand steekt om zichzelf en de kinderen om het leven te brengen. Of de man die zichzelf verdronk omdat hij een echtscheiding niet kon verkroppen. Peter van Dinter: ‘Als ik er aan terugdenk, krijg ik nog steeds kippenvel.’
Eerste zaak
De eerste zaak betrof een melding van een brand in de woning van verzekerde. Al gauw ontving a.s.r. het bericht dat verzekerde negatief bij de brand betrokken zou kunnen zijn. De eerste raming van de schade: € 160.000. In zo’n geval wordt de schade overgedragen aan het team Speciale Zaken. Peter: ‘Mijn eerste gedachte was: yes, een schade € 160.000 en vermoeden van negatieve betrokkenheid van verzekerde. We gaan deze fraude trachten rond te krijgen. Met zo’n groot fraudebedrag, zijn we net iets fanatieker dan anders.’
Opzettelijk Uit onderzoek was onder andere het volgende vast komen te staan: Er was inderdaad sprake van opzettelijke brandstichting door de heer des huizes. In de woning waren meerdere brandhaarden aangetroffen. ‘Mooi zou je denken. We wijzen de schade af en vorderen de onderzoekskosten terug. In deze zaak lag het toch anders. Bij het doorlezen van het gehele rapport maakte mijn gevoel van euforie - een bewezen fraude - al snel plaats voor iets anders. Waar ik eerst beroepshalve klinisch het technische gedeelte van het rapport doornam, liet de rest van de rapportage mij niet los.’
Wanhoopsdaad Wat was het geval? De vrouw van verzekeringnemer had in de periode voor de brand laten weten te willen scheiden. Verzekeringnemer, een man van 78 jaar, kon hier niet mee omgaan. Nadat verzekeringnemer de echtscheidingspapieren had ontvangen en het duidelijk was dat er geen weg terug was, is hij tot zijn wanhoopsdaad gekomen. Hij heeft op 6 plaatsen brand gesticht in de woning. Daarna heeft hij de woning verlaten en getracht om zichzelf te verdrinken in een nabij gelegen sloot. Sterk onderkoeld is hij door omstanders gevonden en naar het ziekenhuis vervoerd. Enkele dagen later is de man alsnog overleden.
De reden dat deze zaak Peter is bijgebleven, zit hem vooral in een briefje dat verzekeringnemer aan de binnenkant van de garagedeur had bevestigd. ‘In de garage staat een parkietkooi met Parkiet die moet gevoerd worden. Die opkomen halen. Bel Wilhelmien. Dank u.’
‘Toen ik dat briefje las, probeerde ik te bedenken wat voor een man verzekeringnemer was en hoe hij zich gevoeld heeft vlak voor de brand. Als je zo’n briefje schrijft, dan ben je een lieve man, toch? Wat een verdriet zal hij hebben gehad. Voorbereidingen treffen, briefje voor de parkiet ophangen omdat daar voor gezorgd moet worden, dan op 6 plaatsen brand stichten en vervolgens naar een sloot gaan om een einde aan je leven te maken.’
Ontoerekeningsvatbaar Bij de afwikkeling van deze schade is er veel overleg geweest met de advocaat van de partner van verzekerde, de expert en ook intern is deze zaak uitvoerig besproken. Een opzettelijke brand door verzekeringnemer, daar is geen verzekeringsdekking voor. Alleen als er sprake is van 100% ontoerekeningsvatbaarheid van verzekerde zou er dekking op de polis zijn.
‘Nu verzekeringnemer was overleden, was het onmogelijk voor de partner om de mate van ontoerekeningsvatbaarheid aan te tonen. Daar de woning ook voor 50 procent eigendom was van de partner, hebben wij binnen ons team besloten om toch haar deel van de opstalschade te vergoeden. Deze regeling hebben we ook op de inboedelschade toegepast. Via de advocaat van de partner hebben wij nadien een reactie ontvangen met een bedankje.’
Tweede zaak
'De politieagenten die die avond bij verzekeringnemer waren geweest, zaten er ook helemaal doorheen'
De tweede zaak betreft ook een brand met opzet. ‘Gelukkig zijn hier geen mensen om het leven gekomen. En we hebben met de deeluitkering laten zien dat verzekeren meer is dan alleen premies ontvangen.’
Het is het intermediair die a.s.r. per mail op de hoogte stelt van een brand in de woning van verzekerde. Via via heeft hij vernomen dat verzekeringnemer vast zit op verdenking van betrokkenheid bij de brand. Ook hier volgt a.s.r. het protocol: verzamelen van alle gegevens die voorhanden zijn, expert gaat ter plaatse en een onafhankelijk onderzoek wordt gestart. Berichten op internet bevestigen het vermoeden van opzettelijke brandstichting door verzekeringnemer. De schade wordt door de expert geschat op ongeveer € 110.000.
‘Omdat verzekeringnemer in detentie is genomen direct na de brand en omdat de ex-partner voor 50% eigenaar van de woning is, hebben wij ook met haar gesproken. Mevrouw heeft gedetailleerd haar verhaal gedaan. Haar relaas is later door de politie bevestigd.’
Relatiebreuk De verzekeringnemer is 9 jaar getrouwd geweest met mevrouw en samen hebben ze 3 kinderen. De kinderen zijn dan 3, 4 en 9 jaar oud. Een jaar geleden is het tot een breuk in de relatie gekomen en heeft mevrouw de woning verlaten. Er is voor de kinderen een omgangsregeling: op maandag en dinsdag zijn zij bij de vader. ‘Helaas ging het snel fout. De man dreigt met zelfmoord en op een later moment dreigt hij dat hij ook de kinderen daarin mee zal nemen. Deze dreigementen gaan maanden door. Als mevrouw hoort dat verzekerde zijn baan als kok heeft opgezegd, bekruipt haar een angstig voorgevoel. Het werk als kok was immers zijn droombaan.
Drama ‘Op een avond als de kinderen volgens afspraak bij verzekeringnemer zijn, krijgt mevrouw een WhatsApp-bericht van verzekeringnemer. Weer dreigt hij met van alles. Waarom weet mevrouw niet, maar ze voelt gewoon dat het dit keer menens is. De door haar gewaarschuwde politieagenten gaan direct naar de woning waar de kinderen verblijven. De politie is een uur binnen en praat met de man. Hij maakt een kalme indruk. De politie verlaat het huis en koppelt dit terug aan mevrouw.’
Ondertussen voltrekt zich een drama in de woning. De 3 jonge kinderen slapen normaliter op hun eigen kamer op de eerste verdieping. Maar nu heeft verzekeringnemer een plan bedacht: ze gaan met z’n allen logeren op zolder. Alle matrassen worden uit de bedjes gehaald en op zolder gelegd. Zolder vol rook De kinderen van 3 en 4 jaar gaan vast slapen, de zoon van 9 mag langer opblijven. Na een poosje gaat verzekering-nemer met zijn zoontje ook naar zolder en ze gaan naast de andere kinderen slapen. Na middernacht wordt de zoon van 9 wakker. Hij ziet verzekeringnemer zitten en dat de zolder vol met rook is. ‘Moeten we niet de brandweer bellen?’, vraagt hij aan zijn vader. De vader zei dat dit niet nodig was en hij gewoon kon gaan slapen. Kort
daarop gaat de rookmelder af. Deze wordt door verzekeringnemer direct onklaar gemaakt. Inmiddels waren de jongste kinderen ook wakker geworden en raakten in paniek. Uiteindelijk weet de oudste zoon zijn vader zover te krijgen dat hij 112 belt. Tijdens dat gesprek valt verzekeringnemer flauw en neemt de zoon het gesprek over. De centralist van 112 geeft de kinderen aanwijzingen om in leven te blijven. Niet verplaatsen, gezichtjes onder de dekens en af en toe een hapje lucht nemen. De brandweer is snel ter plaatse en krijgt vader en kinderen veilig uit de woning. ‘De politieagenten die die avond bij verzekeringnemer waren geweest, zaten er ook helemaal doorheen. Zo zie je maar dat ook geoefende politieagenten de situatie niet altijd goed kunnen inschatten.’ Verzekeringnemer is uiteindelijk veroordeeld tot 8 jaar gevangenisstraf en tbs.
'Hoe kan een vader dit zijn eigen kinderen aandoen?'
Peter: ‘In de periode dat ik met deze claim bezig was, hield deze zaak mij meer bezig dan normaal. Je betrekt zoiets dan toch ook op je eigen situatie en omgeving. Hoe in hemelsnaam kan een vader dit zijn eigen kinderen aan doen? Kan dit iedereen overkomen? Komt dit door de terugtrekkende zorg? Moesten de hulpinstanties niet eerder ingrijpen, etc.? Net als bij de zaak met de parkiet is er hier formeel geen dekking op de woonhuis- en inboedelverzekering. De ex-partner hield hier al voorzichtig rekening mee. Ze vroeg of er wellicht wel een kleine vergoeding voor de kinderen uitgekeerd kon worden, zodat ze wel kleding en wat speelgoed en dergelijke opnieuw kon aanschaffen.’
Opluchting In deze bijzondere zaak hebben de expert en onderzoeker bijzonder goed werk verricht, vindt Peter. ‘Na zorgvuldig overleg hebben we binnen het team Speciale Zaken besloten om een deel van de opstalschade te vergoeden, dat deel waar de ex-partner eigenaresse van is. Ook hebben we besloten om de schade aan de inboedelgoederen van de kinderen helemaal te vergoeden.’
3 dagen nadat a.s.r. het voorstel aan de ex-partner gedaan had, reageerde ze als volgt: ‘Wat een opluchting dat deze zaak zo door jullie beoordeeld is. Vanuit hier kunnen mijn kinderen en ikzelf met een stuk minder zorgen verder.’
Menselijke maat ‘Bovenstaande voorbeelden komen niet elke dag voorbij. Gelukkig niet. In de meeste zaken passen we de polisvoorwaarden toe en gebruiken onze vakkennis om een fraudezaak rond te krijgen. Maar ik ben trots dat we als team de menselijke maat niet zijn kwijtgeraakt. Als ik in deze gevallen niet de vrijheid had gekregen om toch een deeluitkering te doen, dan weet ik niet of ik de afwijsbrieven had kunnen of willen schrijven. Door mee te bewegen en begrip te hebben voor medeverzekerden laten we zien, dat verzekeren meer is dan alleen premies ontvangen.’